در هفته های اخیر تعداد زیادی مسمومیت و مرگ و میر در استان های مختلف ناشی از مصرف آنچه الکل نامیده شده با هدف پیشگیری از کرونا دیده شده. لذا، لازم دیدیم توضیحاتی در این خصوص برای روشن شدن اثرات الکل در پیشگیری یا درمان کرونا بیان نماییم.
الکل اتیلیک(اتانول) و مصارف آن:
آنچه در واژه گزینی پزشکی تحت عنوان الکل نامیده می شود اتانول یا اتیل الکل می باشد که دارای خواص ضد عفونی کننده بوده و گاه به عنوان حلال به میزان جزئی در بعضی فراورده های دارویی استفاده می شود. آنچه در مشروبات الکی نیز وجود دارد غلظت های مشخصی از اتانول می باشد که بدلیل خاصیت تسکینی و سرخوشی آن در برخی جوامع غیر اسلامی استفاده می شود.
آیا مستنداتی دال بر تاثیر اتانول و مشروبات الکلی بر روی عفونت ویروس کرونا وجود دارد؟
خواص ضد ویروسی اتانول بر روی سطوح خارجی نظیر دست و پوست بدن و وسایل و تجهیزات پزشکی از قدیم الایام شناخته شده است. با ملاحظات و دستور العمل های مشخص، هماکنون از الکل در تولید انواع محلول ها و ژل های ضد عفونی کننده استفاده می شود. برخلاف اثر ضد میکروبی اتانول در خارج از بدن، هیچ مستند علمی و تجربی دال بر اثر ضد ویروسی این ماده در داخل بدن وجود ندارد و چنین مصرفی هم برای آن تعریف نشده است.
آثار و عوارض مصرف اتیلیک الکل(اتانول)
اثرات مصرف اتانول در کتب پزشکی با جزئیات آمده است. در صورت مصرف خوراکی اتانول، صرفنظر از ناخالصی های احتمالی، تضعیف سیستم عصبی مرکزی بدن ایجاد میشود که خود را بصورت علایم تسکینی خواب آلودگی و کاهش هوشیاری و در مقدارهای بالا منجر به خواب و حتی بیهوشی فرد می شود.
اثار تضعیفی و تسکینی و سرخوشی اتانول باعث سوء مصرف آن به صورت تولید فراورده هایی از جنس مشروبات الکلی شده است.
اعتیاد به الکل و آثار اجتماعی و اقتصادی و آسیب های سلامتی از مشکلات کشورهایی است که در آن مشروبات الکی در دسترس می باشد. توزیع و مصرف غیر قانونی فراورده های حاوی اتانول در کشور ما مشکلات مشابهی برای مصرف کنندگان ایجاد میکند.
اتانول باعث تغيير ماهيت و رسوب پروتئین ها ميشود.
اتانول، سبب كاهش پاسخ ايمني در بسياري از بافت های بدن ميگردد. اثرات سرکوبکننده سیستم ایمنی، سبب افزایش حساسیت به پنوموني-ذات الریه- و عفونت هاي دیگر خواهد شد.
بنابراین توصیه به مصرف الکل اتیلیک نه تنها اثر مثبتی در درمان عفونت کرونا ندارد بلکه با تاثیر بر سیستم ایمنی و تنفسی فرد را نسبت به عوارض این بیماری آسیب پذیر تر میکند.
علت مسمومیت و مرگ ومیر های فراوان گزارش شده در مصرف کنندگان الکل در روزهای اخیر چه بوده است؟
الکل اتیلیک یا اتانول در صورت مصرف موجب بروز عوارضی خواهد شد و در مقادیر بالا میتواند منجر به بیهوشی و در صورت عدم اقدامات فوریتی، جان فرد را به خطر بیندازد.
اما مطابق گزارشهای مرتبط با مسمومیت های اخیر در بخش های مسمومیت بیمارستانها، علت عوارض و آثار مرگ اوری که در افراد مصرف کننده الکل در روزهای اخیر رخ داده ، استفاده از ترکیب متانول یا الکل متیلیک می باشد که به الکل صنعتی یا الکل چوب هم معروف است.
متاسفانه در برهه های زمانی مختلف، به دلیل قیمت ارزان و دسترسی سهلتر به متانول و نیز عدم تهیه اتانول به روش صحیح، این فرآورده خطرناک یا بصورت تقلبی به جای اتانول در فراورده های الکلی نظیر مشروبات افزوده می شود و یا به علت ساخت غیرعلمی اتانول، در فرآورده ها وارد شده عرضه میشوند.
نتیجه گیری
ادعای دال بر مصرف خوراکی الکل اتیلیک یا اتانول برای پیشگیری و درمان عفونت ویروس کرونا سندیت علمی و تجربی ندارد.
آثار و عوارض مصرف مستقیم اتانول بصورت فراورده نوشیدنی بدلیل تضعیف سیستم ایمنی، تنفسی و کبدی، فرد مصرف کننده را در مقابل عفونت ویروسی آسیب پذیرتر میکند.
بهترین راه حفاظت در مقابل اثار خطرناک سمی فراورده های تقلبی الکل دار، اجتناب از مصرف آن ها به صورت خوراکی بویژه با توجه به نبود هرگونه مستند و توجیه پزشکی در مقابله با کرونا می باشد.
بنظر میرسد بخشی از دلایل تشویق به مصرف الکل به بهانه درمان کرونا منفعت های اقتصادی می باشد که به بهای جان هموطنان ما تمام میشود
رفرنس:
1)Casarett and Doull's Toxicology: The Basic Science of Poisons
9th edition
2)Drinking Alcohol Will Not Protect You From Coronavirus: WHO 2020
3)nformation note/July 2017
Methanol poisoning outbreaks
متن تایید شده توسط:
دکتر سید مهدی رضایت، متخصص فارماکولوژی و توکسیکولوژی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
دکتر سیده الهه موسوی، استادیار فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران
دکتر پرگل باجلانی، داروساز